STANOWISKO
SAMORZĄDÓW APLIKANTÓW ADWOKACKICH
WS. TZW. „APLIKACJI UNIWERSYTECKIEJ”
Samorządy Aplikantów Adwokackich, po zapoznaniu się z propozycjami dotyczącymi wprowadzenia tzw. „aplikacji uniwersyteckiej”, jako kolejnej drogi dojścia do zawodu adwokata, uwzględniając przeprowadzone konsultacje z aplikantami adwokackimi obecnie odbywającymi kształcenie zawodowe,
wyrażają sprzeciw wobec pomysłu wprowadzenia aplikacji uniwersyteckiej.
Uzasadniając powyższe, wskazujemy, że:
- od ponad 10 lat, dostęp do szkolenia zawodowego w ramach aplikacji adwokackiej jest otwarty dla wszystkich, którzy ukończyli studia prawnicze oraz złożyli egzamin organizowany centralnie przez Ministra Sprawiedliwości[1]. Jest to rozwiązanie sprawiedliwe i gwarantujące faktyczny dostęp do zawodów dla wszystkich na równych zasadach (w tym także dla osób które nie pochodzą z rodzin prawniczych);
- już na gruncie obecnych regulacji prawnych istnieje możliwość uzyskania uprawnień zawodowych adwokata bez odbywania aplikacji. Dotyczy to osób, które uzyskają tytuł naukowy doktora nauk prawnych lub takich, które uzyskały niezbędne doświadczenie zawodowe w inny sposób[2]. Nie ma więc potrzeby tworzenia kolejnej ścieżki dojścia do zawodu adwokata dla osób, które swoje życie zawodowe związały z pracą naukową lub wykonują w praktyce zawód prawnika;
- nasze osobiste doświadczenia, wyniesione z ukończonych przez nas niedawno studiów prawniczych odbywanych na wielu polskich uczelniach, wskazują na to, że uczelnie nie są w tej chwili przygotowane do praktycznego kształcenia młodych adeptów prawa. Ukończone studia same w sobie nie przygotowały nas do praktycznego wykonywania zawodu. Obawiamy się, że również aplikacja prowadzona w realiach akademickich, nie zapewni aplikantom niezbędnych umiejętności praktycznych;
- w zdecydowanej większości państw rozwiniętych, kształcenie przyszłych adwokatów powierzone jest tamtejszym samorządom zawodowym. W państwach europejskich przyjęte jest, że po ukończeniu studiów prawniczych, właściwe szkolenie zawodowe odbywa się pod auspicjami adwokatów wykonujących zawód, a nie akademików. Jest to rozwiązanie, które uważamy za efektywne i sprawdzone;
- rozwiązanie ewentualnych problemów związanych ze zbyt wysoką opłatą za aplikację leży w gestii Ministra Sprawiedliwości, który to ustala wysokość rocznej opłaty za aplikację w drodze rozporządzenia i może opłatę obniżyć bez konieczności tworzenia alternatywnych dróg dojścia do zawodu adwokata;
- niezmiernie ważnym dla wykonywania zawodu adwokata jest niezależność adwokatów od choćby potencjalnych czynników nacisku, w tym od władz państwowych. W naszej ocenie, kształcenie aplikantów adwokackich przez samorząd adwokacki, w sposób oczywisty sprzyja spójności środowiska adwokatów, co z kolei wprost oddziałuje na niezależność obecnych adwokatów i wyrabianie poczucia tej niezależności u przyszłych adwokatów.
Dostrzegamy przy tym wiele praktycznych problemów związanych z odbywaniem aplikacji adwokackiej. Podzielamy niektóre głosy krytyczne, wzywające do rychłej reformy szkolenia aplikantów adwokackich w Polsce. Przedstawiliśmy i będziemy przedstawiać Naczelnej Radzie Adwokackiej nasze propozycje zmian w systemie szkolenia oraz będziemy współpracować, zarówno z władzami całej Adwokatury, jak i poszczególnych Izb adwokackich, celem poprawiania jakości szkolenia. Podkreślamy, że spotykamy się z otwartością na nasze pomysły i postulaty ze strony Naczelnej Rady Adwokackiej.
Nie możemy poprzeć propozycji aplikacji uniwersyteckiej, która w naszej ocenie grozi osłabieniem niezależności adwokatury jako całości i wszystkich adwokatów z osobna, stawia pod znakiem zapytania naukę wykonywania zawodu pod kierunkiem doświadczonego Patrona oraz ma na celu ograniczenie wpływu samorządu zawodowego, tworzonego przez wszystkich adwokatów i aplikantów adwokackich, na wykonywanie zawodu adwokata.
[1] art. 75 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (Dz.U. 1982 Nr 16 poz. 124 z późn. zmian.);
[2] art. 66 ustawy Prawo o adwokaturze.
No comments