Ustawa o KRS oraz ustawa o sądach powszechnych idą do Prezydenta

Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości pojawiła się informacja o przyjęciu przez Senat bez poprawek przygotowanej w Ministerstwie Sprawiedliwości nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz nowelizacji ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Trafią teraz do Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Uchwalone przez parlament przepisy zakładają zmianę sposobu wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa będących sędziami oraz sposobu podejmowania decyzji przez Krajową Radę Sądownictwa w zakresie wyboru kandydatów do objęcia urzędu sędziego.

Jak wskazano na stronie Ministerstwa “równe szanse na wybór do Rady zyskają wszyscy sędziowie, bez względu na szczebel sądu, w którym orzekają – decydujące mają być kompetencje. Dotąd, przez ponad ćwierć wieku funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, zasiadało w niej zaledwie dwóch sędziów sądów rejonowych, w których rozpatrywana jest największa liczba spraw i którzy najlepiej znają z praktyki problemy sądownictwa. O wyborze członków Rady decydowały w praktyce sędziowskie elity.”

Następną zmianą przewidzianą w nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa jest zmiana polegają na utworzeniu dwóch nowych organów KRS: Pierwszego i Drugiego Zgromadzenia Rady. W skład pierwszego wejdą: I Prezes Sądu Najwyższego, Minister Sprawiedliwości, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, osoba powołana przez Prezydenta RP, czterech posłów i dwóch senatorów. Drugie Zgromadzenie ma tworzyć 15 sędziów wszystkich szczebli wybieranych przez Sejm, a zgłaszanych przez Prezydium Sejmu lub co najmniej 50 posłów. Kandydaci będą mogli być zgłaszani wyłącznie spośród sędziów zarekomendowanych przez stowarzyszenia sędziowskie i prokuratorskie oraz grupy co najmniej 25 sędziów lub prokuratorów, a także naczelne organy samorządów zawodowych adwokatów, radców prawnych i notariuszy.

Projekt zawiera także mechanizm prawny na wypadek, gdyby Zgromadzenia Rady wydały rozbieżne oceny o kandydacie. Wówczas Zgromadzenie Rady, które wydało ocenę pozytywną, może podjąć uchwałę o skierowaniu kandydatury do rozpatrzenia i oceny przez Radę w pełnym składzie. W takim przypadku wydanie przez Radę oceny pozytywnej będzie wymagało uzyskania 17 głosów członków Rady.

Senat przyjął również bez poprawek poselską nowelizację ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, której podstawowym celem, jak podaje Ministerstwo Sprawiedliwości, jest “usprawnienie działania sądów, tak aby zaczęły działać szybko, efektywnie, a wyroki wydawane przez sędziów budziły zaufanie Polaków.”

Nowelizacja przewiduje m.in. wprowadzenie losowego przydziału spraw poszczególnym sędziom. Wymóg ten, jak wskazano na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości “ma chronić przed nadużyciami i dawać pewność, że sprawa nie została przydzielona sędziemu umyślnie wybranemu do danej sprawy.”

Kolejną zmianą przewidzianą w nowelizacji jest wprowadzenie zasady niezmienności składu orzekającego. Raz wylosowany skład sądu ma nie ulegać zmianie do zakończenia sprawy.

W nowelizacji przewidziano również zwiększenie kompetencji Ministra Sprawiedliwości w powoływaniu i odwoływaniu prezesów i wiceprezesów sądów. Jak wskazano na stronie Ministerstwa “ma to umożliwiać szybkie działanie i zapobiegać bulwersującym społecznie sytuacjom, gdy prestiżowe funkcje pełnią osoby, które utraciły zaufanie”.

[MW]