TK zapowiada zażalenie

27 czerwca do Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia wpłynął wniosek o dostarczenie transkrypcji protokołu rozprawy utrwalonej za pomocą środków rejestrujących dźwięk i obraz. Na owej rozprawie zostało wydane postanowienie zawieszające postępowanie w sprawie Marka Jarockiego przeciwko Prezesowi Trybunału Konstytucyjnego. TK wnioskuje o sporządzenie uzasadnienia o zawieszeniu postępowania z urzędu, ogłoszonego na rozprawie w dniu 23 czerwca 2017 r., oraz o doręczenie postanowienia wraz z uzasadnieniem, aby na jego podstawie móc sporządzić zażalenie. Przekazanie transkrypcji powinno nastąpić najpóźniej 11 lipca (biorąc pod uwagę terminy określone w kpc, sąd powinien przekazać pisemne uzasadnienie wyroku oraz transkrypcję z posiedzenia; w prawach szczególnie zawiłych prezes sądu może przedłużyć ustawowy dwutygodniowy termin, nie może on jednak przekroczyć 30 dni od zgłoszenia wniosku.).

Przypomnijmy, że postępowanie zostało zawieszone z powodu wątpliwości czy organ (TK) posiada legitymację do udzielenia pełnomocnictwa adwokatowi (ze względu na wątpliwości dotyczące wyboru Pani Julii Przyłębskiej na Prezesa TK). Prowadzący sprawę sędzia Wojciech Łączewski nie miał pewności co do pełnomocnictwa dla adwokata, podpisanego przez Prezes TK Julię Przyłębską.

*

Zgodnie z przepisem art. 157 § 1 k.p.c. fakt odbycia i przebieg każdego posiedzenia jawnego wymaga udokumentowania w postaci protokołu. Strony i uczestnicy postępowania powszechnie kojarzą protokół z tradycyjną pisemną formą utrwalania poszczególnych czynności procesowych. Wraz z ustawą z dnia 29 kwietnia 2010 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego wprowadzono istotną zmianę w celu zapewnienia wykorzystania nowoczesnych rozwiązań technologicznych w postępowaniu przed sądami powszechnymi. Ustawodawca tym samym stworzył podstawy dla zastosowania protokołu w postaci zapisu dźwięku albo obrazu i dźwięku (protokołu elektronicznego). Zgodnie z przepisem art. 158 § 4 k.p.c., jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia prawidłowego orzekania w sprawie, przewodniczący może zarządzić sporządzenie transkrypcji odpowiedniej części protokołu sporządzonego za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk albo obraz i dźwięk. Zgodnie z uchwalą Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 r, III CZP 102/15, protokół, jako swego rodzaju sprawozdanie, ma na celu utrwalenie przebiegu posiedzenia. Jego sporządzenie umożliwia zapoznanie się z tokiem dokonanych czynności oraz skontrolowanie ich prawidłowości. Wprowadzenie protokołu elektronicznego wywołało jednak trochę wątpliwości technicznych, które wyjaśnia uchwała Sądu Najwyższego.

Zasadne jest pytanie, czy transkrypcja ma charakter dokumentu urzędowego i czy jest równoznaczna z samym protokołem. Rozwiązanie powyższego problemu wymaga odwołania się do poglądów wyrażonych w doktrynie – bowiem protokół stanowi dokument urzędowy i ma moc dowodową tego rodzaju dokumentu (art. 244 k.p.c.)1 – a zatem jest on dowodem tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone. Sąd Najwyższy we wspomnianej wyżej uchwale stwierdził, że nie ma podstaw do utożsamiania lub zrównywania transkrypcji tego zapisu z protokołem albo jego częścią względnie traktowania jej jako trzeciego elementu składowego protokołu, a nadto transkrypcja protokołu elektronicznego nie pełni żadnej samodzielnej funkcji procesowej, lecz ma znaczenie tylko subsydiarne (nawet autor projektu ustawy wprowadzającej protokół elektroniczny projektodawca zauważa, że transkrypcja, jako czynność o charakterze materialno-technicznym, stanowi jedynie załącznik do protokołu, z którym nie należy jej utożsamiać (Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, druk sejmowy Sejmu VI kadencji nr 2870).

Zapis audio lub audio-wideo ma teoretycznie umożliwiać gruntowną ocenę formułowanych w toku posiedzeń spontanicznych wypowiedzi, które – przy wykorzystaniu wyłącznie formy pisemnej protokołu – mogły podlegać zniekształceniom lub bywały pomijane. Jednocześnie rozwiązanie to pozwala (także teoretycznie) lepiej ocenić zebrany materiał dowodowy i sprawniej przeprowadzić kontrolę instancyjną niż tradycyjny protokół (sąd drugiej instancji, słuchając – o ile faktycznie słucha, w co po wielokroć wątpimy lub oglądając protokół, bez wątpienia pełniej zapoznaje się z przebiegiem rozprawy). Ponadto wdrożenie protokołu elektronicznego zapewnia realizację postulatu szybkości postępowania. W ocenie Pokoju, zrealizowanie tego postulatu pozostaje w praktyce fikcją.

[AP/JP]

 

foto: trybunal.gov.pl Adam Jankiewicz