Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji zamieszczony został projekt nowelizacji kodeksu cywilnego, dalej również “k.c.”, kodeksu postępowania cywilnego oraz ustawy o prawach konsumenta.

Głównym założeniem projektu jest skrócenie podstawowych terminów przedawnienia. Projekt przewiduje nowelizację art. 118 k.c. polegającą na wprowadzeniu krótszego ogólnego terminu przedawnienia roszczeń. Zgodnie z projektem roszczenia cywilne przedawnią się po sześciu latach, a nie po dziesięciu, tak jak to jest w obecnym stanie prawnym. Termin przedawnienia dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej pozostanie bez zmian. Jako uzasadnienie projektowanej zmiany w zakresie skrócenia ogólnego terminu przedawnienia roszczeń wskazano m.in. potrzebę zmobilizowania stron stosunków prawnych do szybszego kształtowania stanów faktycznych w sposób zgodny ze stanem prawnym. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu “istotny argument stanowią tu trudności dowodowe, gdyż po upływie zbyt długiego okresu trudno jest nie tylko wykazać roszczenie, ale przede wszystkim – jego ewentualne wygaśnięcie. Projektowane rozwiązanie będzie mieć zatem charakter dyscyplinujący strony stosunków prawnych”.

Projekt przewiduje również odmienny od dotychczasowego sposób liczenia upływu terminu przedawnienia. W projekcie przewidziano, że bieg terminu przedawnienia kończy się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego. Reguła ta jednak nie ma dotyczyć terminów przedawnienia krótszych niż dwa lata. Uzasadniając takie rozwiązanie wskazano m.in., iż “będzie to stanowić ułatwienie dla samych wierzycieli, którzy nie będą musieli dokonywać szczegółowych obliczeń.”

Kolejną ważną zmianą przewidzianą w projekcie noweli jest projektowany art. 125 k.c., zgodnie z którym, roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawni się z upływem sześciu lat.

Projekt przewiduje również zmiany w ustawie o prawach konsumenta

Zasadnicza propozycja zmian polegać ma na zaostrzeniu reżimu przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów poprzez związanie z upływem terminu przedawnienia – z mocy samego prawa – skutku w postaci niemożliwości skutecznego zaspokojenia roszczeń. Rozwiązanie to stanowić ma regulację szczególną w stosunku do rozwiązania wynikającego z art. 117 § 2 k.c.

W projekcie proponowane jest także wprowadzenie instytucji zrzeczenia się przedawnienia przez konsumenta, powodującej skutek materialnoprawny polegający na przekształceniu – z mocy samego prawa – zobowiązania naturalnego z powrotem w zaskarżalne roszczenie.

Proponowane jest również wprowadzenie regulacji umożliwiającej sądowi nieuwzględnienie upływu terminu przedawnienia, jeżeli po rozważeniu interesów stron wymagają tego względy słuszności, a w szczególności przemawiają za tym długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

[MW]