Przemyślenia o strategii Adwokatury, adw. Paweł Gieras

Jako uczestnik – od września ubiegłego roku  –  Komisji ds. Strategii Adwokatury ale przede wszystkim adwokat czynnie wykonujący zawód, chciałbym odnieść się do opublikowanego na łamach grudniowej Palestry projektu Strategii. Do publicznego  zabrania głosu w tej sprawie zachęca mnie nie tylko wezwanie  Przewodniczącego Komisji Pana Dziekana Macieja Gutowskiego również dyskusja jaka od początku prac nad Strategią toczy się w naszym środowisku ( żałować należy tylko, że nie na forum Komisji).

 

Głosy jakie padają w różnych miejscach: w kancelariach, na korytarzach sądowych, podczas zajęć, na  forach internetowych czy posiedzeniach NRA pozwalają na sformułowanie oceny, że przedstawiony projekt ocenić należy bardzo wysoko pod względem merytorycznym (wyraża z gruntu„słuszną koncepcję”) tyle tylko, że w mojej ocenie jest dokumentem zbyt obszernym przez to mało czytelnym, akademicko „przegadanym” a poprzez swoją zbytnią „uniwersalność” nie każdy adwokat będzie się mógł z nim w pełni utożsamić.

 

Ten projekt z jednej strony zawiera nadmiernie szczegółowe uregulowania np. jak mają być prowadzone zajęcia z aplikantami a nie zawiera moim zdaniem istotnych kwestii, które w budowie strategii znajdywać się powinny. Nie znajdziemy bowiem nie tylko wyraźnego odniesienia do historii i tradycji Adwokatury ale tak wydawałoby się fundamentalnych zagadnień jak odzyskanie dominującej pozycji na rynku usług prawnych, budowy polityki medialnej służącej poprawie wizerunku i realizacji celów Adwokatury,  w większym stopniu działalności lobbingowej w sferze politycznego i społecznego oddziaływania, kontynuacji dobrych rozwiązań jakie już w Adwokaturze funkcjonują (np. szkolenia w formule e-learningu, odbudowywanej aktywności na arenie międzynarodowej, kulturotwórczej roli) czy też propozycji znaczącej reformy struktur samorządu Adwokatury. Ambitne cele jakie nakreśla Strategia wymagają dla swojej realizacji nie tylko kompetentnych wykonawców i  znacznych środków finansowych, których musimy również poszukiwać na zewnątrz ale przede wszystkim odpowiednich do nakreślonych celów struktur.

 

Dlatego pozwalam sobie Państwu przedstawić swój pomysł na Strategię Adwokatury przy czym co należy wyraźnie pokreślić w większości opiera się na dotychczasowych propozycjach Komisji inaczej jednakże sformułowanych i usystematyzowanych. Ta propozycja to zatem z jednej strony „streszczenie” dotychczasowych  najlepszych pomysłów  Komisji ale z drugiej też  prezentacja tych pomysłów z które do tej pory nie były wstanie się „przebić” na forum Komisji.

 

Nie ukrywam, że inspirację mojej wersji Strategii stanowiła Konstytucja Stanów Zjednoczonych, dokument, który od prawie 150-lat „sprawdza” się w praktyce a zatem warty „podpatrzenia”.

 

Mam oczywiście pełną świadomość, iż moja propozycja nie jest doskonała i zapewne zostanie poddana surowej ocenie ale uważam, że w imię pluralizmu jaki zawsze cechował Adwokaturę takie ryzyko należy ponieść tak aby ostateczna wersja Strategii spełniała aspiracje całego środowiska adwokackiego i w imię odbudowy naszej Wspólnoty łączyła a nie dzieliła.

 

adw. Paweł Gieras                             

 

 

Cele strategiczne Adwokatury Polskiej.

 

My adwokaci  wykonując zawód zaufania publicznego,  mając świadomość aktualnej niekorzystnej  sytuacji w jakiej znajduje się Adwokatura Polska,  kierując się nadrzędną troską o Jej przyszłość a jednocześnie  pamiętając o Jej historii, tradycji i ponadczasowych  wartościach; dostrzegamy  pilną potrzebę Jej reformy tak aby kształtując pozytywny wizerunek adwokata stała się rozpoznawalnym w społeczeństwie liderem środowisk prawniczych, posiadała skuteczną siłę politycznego oddziaływania, zapewniała najwyższy poziom usług świadczonych w oparciu o różnorakie formy wykonywania zawodu, brała czynny udział w tworzeniu dobrego prawa, aktywnie działała na rzecz ochrony praw i wolności obywatelskich i funkcjonowała w oparciu o profesjonalnie zarządzany i przyjazny samorząd zawodowy.

 

I. Działania  na rzecz tak ukształtowanego rynku na którym adwokaci odzyskają pozycję  lidera poprzez:

 1. Promowanie usług adwokackich jako  najbardziej profesjonalnej pomocy na rynku usług prawnych w tym w zakresie obsługi podmiotów gospodarczych i szeroko rozumianego doradztwa zarówno dla obywateli  jak i biznesu.

2.  Promowanie  dostępności usług adwokackich.

 3.  Promowanie zawodu adwokata jako marki na rynku usług prawnych, kojarzonej z niezależnością, bezpieczeństwem, zaufaniem i  indywidualnym podejściem do klienta.

4. Budowanie w społeczeństwie  nawyku korzystania prewencyjnego z pomocy adwokata.

5. Inicjowanie zdecydowanych działań na rzecz eliminacji tzw. dzikiego rynku usług świadczonych przez osoby bez odpowiedniego przygotowania oraz zwalczania przejawów nieuczciwej konkurencji.

6. Definiowanie tożsamości zawodowej  w oparciu o pełną niezależność, najwyższe standardy etyczne ale również historię, tradycję.

7. Podejmowanie działań na rzecz świadczenia pomocy prawnej w warunkach i z wykorzystaniem nowych technologii.

8. Działania na rzecz inicjatyw  ustawodawczych zmierzających do poszerzenia uprawnień  adwokatów.

9. Pozyskiwanie dla Adwokatury wybitnych prawników i najzdolniejszych studentów prawa.

10. Propagowanie aplikacji adwokackiej jako aplikacji o najwyższym  poziomie kształcenia.

II. Działania na rzecz poprawy wizerunku Adwokatury poprzez:

 1. Konsekwentne rozwijanie marki „adwokat” w społeczeństwie poprzez koordynację strategii wizerunkowej z przekazem zewnętrznym,

2. Zaangażowanie Adwokatury we współpracę z mediami poprzez stworzenie kompleksowego systemu komunikacji medialnej o wszelkich przejawach aktywności adwokatów i Adwokatury.

3. Wykorzystanie w działaniach na rzecz poprawy wizerunku wszystkich dostępnych metod w tym kampanii społecznych i mediów społecznościowych a w przyszłości budowę wizerunku poprzez własne media

4. Podejmowanie działań na rzecz „profilaktyki” i edukacji prawnej społeczeństwa.

5. Prowadzenie ciągłych badań środowiska adwokackiego i opinii publicznej w celu wyboru optymalnej polityki wizerunkowej.

6. Współpracę z innymi zawodami zaufania publicznego i samorządami zawodowymi  służących budowaniu pozytywnego wizerunku adwokata w społeczeństwie.

7. Budowanie wizerunku  również poprzez działalność Adwokatury na rzecz kultury i w ramach działalności pro bono.

8. Prezentowanie Adwokatury jako ważnego uczestnika  międzynarodowych struktur i organizacji zrzeszających prawników.

 

III. Stworzenie najwyższego poziomu doskonalenia zawodowego adwokatów i kształcenia aplikantów  poprzez:

1. Wypracowanie optymalnego i równocześnie przyjaznego adwokatom modelu doskonalenia zawodowego obejmującego również wiedzę z zakresu dyscyplin pozaprawnych, przydatnych do wykonywania zawodu i budowania pozytywnego wizerunku adwokata.

2. Rozwijanie alternatywnych form doskonalenia i szkolenia zawodowego  w tym szkoleń  w formule e-learningu.

3. Stworzenie wzorca  kształcenia aplikantów, sprawnego, racjonalnego i efektywnego w oparciu o następujące założenia:

a) podstawowy model szkolenia  aplikant- (uczeń) – patron ( mistrz)

b) szkolenie organizowane przez samorząd jako uzupełniająca forma w stosunku szkolenia podstawowego

c) wyeliminowanie sytuacji odbywania aplikacji poza kancelarią patrona

d) zajęcia grupowe w prowadzone z wykorzystaniem najbardziej efektywnych form nauczania i szkolenia

e) przywrócenie ustnej formy egzaminu adwokackiego

4. Działania na rzecz ograniczenia  możliwości uzyskania tytułu adwokata z pominięciem aplikacji.

IV. Działania Adwokatury na rzecz zwiększenia siły politycznego i społecznego oddziaływania poprzez:

1. Inicjatywy w kierunku tworzenia i nowelizacji obowiązującego prawa również poprzez stworzenie podstaw do instytucjonalnej współpracy z podmiotami tworzącymi prawo nie tylko poprzez ocenę proponowanych projektów  ustawodawczych.

2. Konsekwentną budowę przez Adwokaturę siły politycznego, („lobbingowego”) oddziaływania potrzebnej do skutecznej  realizacji swoich postulatów w tym przez ofertę instytucjonalnego świadczenia przez Adwokaturę pomocy eksperckiej ośrodkom władzy państwowej i samorządowej.

3. Kreowanie Adwokatury jako lidera współpracy z innymi zawodami zaufania publicznego  oraz z samorządami zawodowy.

4. Zajmowanie stanowiska w kluczowych sprawach państwa i prawa – nie tylko ograniczonych do spraw dotyczących Adwokatury .

5. Publiczną analizę aktów normatywnych i monitoring legislacji  na wszystkich szczeblach samorządu.

 6. Stworzenie mechanizmów inspirujących środowisko adwokackie do przedstawiania własnych koncepcji i propozycji zmian, stanowiących podstawę do opracowywania stanowiska Adwokatury w ramach instytucjonalnego współdziałania  w procesie stanowienia prawa.

7. Rozpowszechnianie  postulatów Adwokatury w zakresie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w kierunku:

a) ujednolicenie kryteriów naboru na aplikacje prawnicze oraz egzaminów końcowych, z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych aplikacji

b) likwidację aplikacji sądowej a zawód sędziego będący koroną zawodów prawniczych dostępny dla wszystkich zawodów po spełnieniu surowych kryteriów

c) udział Adwokatury w wyłanianiu kandydatów na urząd sędziego i prokuratora wszystkich szczebli

d) ograniczenie immunitetów wyłącznie do czynności orzeczniczych,

e) uproszczenie procedur sądowych i wyeliminowanie z nich przepisów nadmiernie formalistycznych,

f) wypracowanie mechanizmów odejścia z zawodu sędziego i prokuratora z uwagi na negatywną ocenę pracy inną niż delikt dyscyplinarny,

8. Wpracowanie sprawnego i sprawiedliwego systemu nieodpłatnej pomocy prawnej opartego wyłącznie na  zasadach rynkowych i dobrowolności,

9. stworzenie systemu powszechnych ubezpieczeń ochrony prawnej stanowiącego  jeden z filarów systemu finansowania profesjonalnej pomocy prawnej.

10. Wzmocnienie roli Adwokatury w dziedzinie  nauki, edukacji i kultury prawnej  w tym  poprzez zaangażowanie w proces kształcenia szkolnego.

V. Budowanie najwyższej jakości samorządowego sądownictwa dyscyplinarnego poprzez:

1. Utrzymanie sądownictwa  dyscyplinarnego w kompetencjach samorządu adwokackiego.

2. Stworzenie organizacyjnych i finansowych podstaw niezależności pionu dyscyplinarnego Adwokatury.

3. Najwyższy profesjonalizm, sprawność i szybkość  postępowań dyscyplinarnych.

4. Wprowadzenie immunitetu w zakresie czynności orzeczniczych dla sędziów i rzeczników  dyscyplinarnych

5. Stworzenie aktów prawnych  ułatwiających zadania pionu dyscyplinarnego w tym opracowanie„kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia dyscyplinarne adwokatów”

VI. Działania na rzecz Adwokatury profesjonalnie i racjonalnie zarządzanej poprzez:

1. Reformę  struktur Adwokatury Polskiej w kierunku:

a) stworzenia funkcji Prezesa Adwokatury Polskiej, który wraz z Zarządu Adwokatury, w skład którego wchodzić mógłby każdy adwokat wykonujący zawód – jako organu wykonawczego Adwokatury na szczeblu  centralnym,

b) przekształcenia Naczelnej  Rady Adwokackiej w organ centralny o charakterze    uchwałodawczym na czele którego stałby Przewodniczący z jednoczesnym zdefiniowaniem NRA  jako gwaranta i koordynatora strategicznych zadań określonych przez Ustawę i  Krajowy Zjazd Adwokatury,

c) wzmocnienia pozycji Dziekanów Izb adwokackich

d) utworzenia na wszystkich szczeblach samorządu podmiotów odpowiedzialnych za prowadzenie działań  w sferze medialnej i wizerunkowej

e) precyzyjnego określenia kompetencji komisji NRA i powoływanie ich  stosownie do racjonalnych potrzeb z wykluczeniem wzajemnego nakładania kompetencji i obowiązków.

f) reformy Ośrodka Badawczego Adwokatury poprzez stworzenie profesjonalnego podmiotu przeprowadzającego badania i dokonującego analiz na potrzeby bieżącej działalności władz Adwokatury w najistotniejszych kwestiach.

g) reformy „PALESTRY” w kierunkach oczekiwanych przez środowisko adwokackie  w tym poprzez umożliwienie adwokatom aktywności na rzecz współtworzenia doktryny

h) rozwijania działalności Centrum Mediacji i Sądu Arbitrażowego w Adwokaturze,

i) wprowadzenia kadencyjności wszystkich organów Adwokatury,

2. Decentralizację zarządzania. i dysponowania finansami.

3. Wprowadzenie profesjonalnego  i racjonalnego modelu zarządzania finansami i majątkiem Adwokatury.

4. Wypracowanie modelu pozyskiwania środków finansowych z zewnątrz Adwokatury jako forma uzupełnienia  budżetu.

VII. Stworzenie optymalnego modelu wykonywania zawodu adwokata poprzez:

1. W niezbędnym zakresie rozluźnienie zasad etyki dotyczących możliwości reklamowania usług adwokatów i wypracowanie równego dla wszystkich  modelu dopuszczalnej promocji zawodu adwokata jako uzupełnienie działań prowadzonych przez samorząd.

2. Otwarcie możliwości wykonywania zawodu w spółkach prawa handlowego posiadających osobowość prawną, w których pakiet kontrolny oraz pełnię zarządu posiadają adwokaci.

3. Działania na rzecz  wzmocnienia gwarancji bezwzględnego charakteru  tajemnicy adwokackiej w szczególności w sferze elektronicznego przepływu informacji.

4. Stworzenie instytucjonalnego modelu pomocy prawnej z urzędu finansowanego na warunkach rynkowych.

5. Stworzenie szerszych możliwości zawierania umów współpracy w relacjach pomiędzy adwokatami niebędący wspólnikiem a spółkami adwokackimi.

VIII. Działania na rzecz odbudowy Wspólnoty i Adwokatury przyjaznej  dla adwokatów i aplikantów poprzez:

1. Rozwój działalności  samorządu adwokackiego w kierunkach wskazywanych przez środowisko w tym w szczególności:

a) aktywność w zakresie sportu, turystyki  i rekreacji.

b) działalności  kulturotwórczą.

c) działalności  na rzecz integracji  środowiska

d) kultywowanie  historii, tradycji i etosu Adwokatury.

e) upowszechnianie i rozwijanie idei wzajemnej pomocy