Każdy, kto choć raz uczestniczył w rozprawie wie, że atmosfera na sali zależy nade wszystko od sędziego. Bywa różnie.
Jedni sędziowie cechują się ponadnormatywnym formalizmem w procedowaniu, inni zaś wprowadzają pierwiastek luzu na sali [z moich obserwacji wynika, że przeważnie są to młodsze pokolenia oraz asesorzy]. Niekiedy bywa też żartobliwie. Zdarzają się co prawda momenty, gdy sąd bywa mniej przyjemny, jednak jesteśmy tylko ludźmi i każdy ma prawo mieć gorszy dzień. Moje krótka, acz intensywna praktyka pokazuje, że taka postawa spotyka się ze wzajemnością i zrozumieniem.
Co by nie mówić: to jest sąd, a nie raut – tu nie o czułostki się rozchodzi.
Choć zastanawiałam się, czy warto o tym pisać, zważywszy na ogrom podobnych doświadczeń pełnomocników, postanowiłam nazywać rzeczy po imieniu. Od adwokata oczekujemy odwagi. Zakładam więc, że także aplikant nie powinien wykazywać się obawami, gdy w grę wchodzi dobro obywatela.
Zatem…
Na warszawskiej mapie wymiaru sprawiedliwości znajdziemy wydział, w którym zapadają najbardziej doniosłe dla stron rozstrzygnięcia, a rozpoznawane w nim sprawy mają duży ładunek emocjonalny. Co za tym idzie empatia byłaby mile widziana. We wspomnianym wydziale sędziowie kształtują dalsze losy rozwodzących się małżonków i ich małoletnich dzieci. To w tym miejscu roztrząsana jest wina. To tu ludzie kiedyś tak bliscy sobie, teraz stoją po przeciwnych stronach barykady i opowiadają o zdradach, intymnych relacjach, uzależnieniach, kłopotach wychowawczych, sporach co do majątku. To w tym wydziale strony, choć się powstrzymują, to nierzadko płaczą, trzęsą się, nie są w stanie wypowiedzieć składnego zdania. To ten wydział jest najbliżej ludzi. Niestety, jedynie z nazwy, organizacyjnie – bo realia wyglądają zgoła odmiennie. O który wydział chodzi? Przypuszczam, że rodzinnicy wiedzą – Wydział VI Cywilny Rodzinny Odwoławczy Sądu Okręgowego w Warszawie.
Dlaczego to właśnie w tym wydziale sędzie nie cofa się przed podniesieniem głosu na strony postępowania, przerywa wypowiedzi stron i świadków, w poniżający sposób egzaminuje pełnomocników przy ich klientach, traktuje aplikantów jako pełnomocników gorszego sortu, każąc im “siadać!”, gdy nawet nie próbowali wstać, a także pozwala sobie na osobiste wycieczki wobec stron w ustnych motywach rozstrzygnięcia?
Od lat, gdy pojawiają się nieprawidłowości i nadużycia w funkcjonowaniu różnorakich organizacji, jako przyczynę wskazuje się brak parytetu, a pokrzywdzone nim są zwykle kobiety.
Tymczasem w omawianym wydziale na 17 sędziów, przypada tylko 1 mężczyzna. Czy feminizacja zawodu sędziego może mieć wpływ na sposób procedowania? Czy dla racjonalizacji orzekania i poczucia bezpieczeństwa obu stron postępowania rozwodowego nie byłoby lepiej, aby sędziowie reprezentowali obie płci? Nie mam kompetencji ani narzędzi, aby odpowiedzieć na to pytanie i wolę to pozostawić Państwu pod rozwagę, ale intuicja podpowiada, że żadne ekstremum nie prowadzi do optymalnych rezultatów. Niemniej, skoro dotychczas, opisując negatywne zjawiska wskazywaliśmy statystykę mówiącą o maskulinizacji, to nie widzę powodu, aby przy tej okazji nie wspomnieć o proporcji płci w zawodzie sędziego, w szczególności w wydziałach rodzinnych. Na nomen omen chłopski rozum – co za dużo, to niezdrowo.
Jako aplikantka adwokacka sprzeciwiam się takiemu procedowaniu, które prowadzi do tego, że stronie postępowania trzęsą się nogi ze strachu przed sądem. Sprzeciwiam się takiemu przewodniczeniu rozprawie, za sprawą którego dorosły człowiek boi się odpowiedzieć na pytanie sądu, bo niezależnie od słów, które wypowie, to i tak nie będą one odpowiednie, a sędzia zaordynuje wciągnięcie do protokołu zdania zgoła odmiennego. Sprzeciwiam się praktyce egzaminowania pełnomocnika przy kliencie.
Wielu sędziów pokazuje, że można sądzić się po ludzku, bez zasiewania u strony ziarna zespołu stresu pourazowego (po nieudanym małżeństwie – raz, a dwa po rozprawie w tym przedmiocie). Można orzekać, a nie przerażać strony. Szkoda, że SSO Beata Herman o tej opcji zapomniała.
apl. adw. Dominika Hauzer-Jodełko
No comments
Sorry, the comment form is closed at this time.